Cmentarz żydowski i cmentarz Armii Czerwonej

Cmentarz żydowski
1814 (odnowiony w 2009 roku)
Rovniny

Jednym z nielicznych zabytków społeczności żydowskiej w Hulczynie są pozostałości miejscowego cmentarza. Powstał on w 1814 roku, dwa lata po tym, jak Żydzi w Prusach stali się wolnymi obywatelami. Społeczność żydowska w Hulczynie zaczęła się tworzyć w XVIII wieku i osiągnęła swój szczyt w połowie XIX wieku, kiedy to stanowiła jedną dziesiątą populacji miasta. Jednak po uzyskaniu równouprawnienia w sąsiedniej Austrii (1848 rok) rozpoczął się stopniowy odpływ większości rodzin do pobliskiej Ostrawy. Po I wojnie światowej tylko dwadzieścia osób w Hulczynie określało siebie jako Żydów.

Na cmentarzu znajdowało się wówczas około 250 kamiennych nagrobków. Najstarsze z nich, pochodzące z pierwszej połowy XIX wieku, to piaskowcowe stele zwane macewami, czyli kamienne płyty zakończone łukiem lub trójkątnym wierzchołkiem z hebrajskimi napisami. Nowsze, tzw. poemancypacyjne nagrobki miewały kształt obelisku. Wykonywano je głównie z polerowanego granitu lub marmuru, a obok pisma hebrajskiego powszechnie umieszczano na nich inskrypcje niemieckie pisane alfabetem łacińskimi. Pomniki tego typu dominują w zachowanych historycznych fotografiach cmentarza.

Cmentarz został zlikwidowany przez nazistów w latach 1942 i 1943, a większość nagrobków została unicestwiona. Niektóre z najstarszych płyt kamiennych zostały wykorzystane do wybrukowania koryta potoku Brůdek na Rovninach. Wydarzenie to jednak popadło w zapomnienie, a poszukiwania macew trwały kilkadziesiąt lat. Zostały odkryte na nowo dopiero w 2006 roku. Stało się to impulsem do odbudowy cmentarza, na którym w latach 2008 i 2009 ponownie zamontowano 62 pełne lub przepołowione nagrobki oraz 130 fragmentów z inskrypcjami lub dekoracją. Został on ponownie otwarty 14 października 2009 roku w obecności rabina Karola Efraima Sidona.

Cmentarz Armii Czerwonej
1946
ul. Ostravská

Podczas walk wojennych pod koniec kwietnia 1945 roku na tym terenie zginęło 49 żołnierzy Armii Czerwonej, którzy zostali tymczasowo pochowani w różnych miejscach (przy cegielni, na miejskim cmentarzu przy kościele św. Małgorzaty itp.). Następnie podjęto decyzję o utworzeniu miejsca pamięci w Hulczynie, gdzie miały zostać złożone szczątki innych żołnierzy Armii Czerwonej poległych na ziemi hulczyńskiej i w części powiatu bíloveckiego. Wybrano przednią część cmentarza żydowskiego, już nie funkcjonującego i znacznie zdewastowanego podczas wojny. Salę ceremonialną z kostnicą z 1860 roku rozebrano, a ekshumowane szczątki szkieletowe pochowanych tam wcześniej Żydów złożono do mogiły na tyłach cmentarza. Do nowych grobów przeniesiono szczątki 3360 żołnierzy Armii Czerwonej. Uroczyste otwarcie związane z odsłonięciem pomnika miało miejsce 10 marca 1946 roku. Niewiele osób wie, że ze względu na liczbę pochowanych żołnierzy cmentarz jest drugim co do wielkości w republice (po cmentarzu Armii Czerwonej w Brnie). Ostatnie pogrzeby odbyły się tutaj w latach 2016 i 2017.